De brug over de Maas, tussen Oeffelt en Gennep op de grens van Noord-Brabant en Limburg, was het grootste kunstwerk van de NBDS. Op 28 november 1871 werd de eerste steen gelegd door Sophia S. van Meukeren, de vrouw van de president-directeur van de NBDS(1, p67)(2). Een plaquette in de Gennepse pijler herinnert hier nog altijd aan. De brug werd meteen voorbereid op dubbelspoor: de pijlers zijn dubbel zo breed. Dubbelspoor werd echter nooit aangelegd.
Bij de bouw van de fundering kwam klei naar boven. Deze werd door de NBDS gebruikt om in eigen steenovens stenen van te bakken. Bakstenen voor de pijlers, diverse stations en een aantal huizen voor spoorpersoneel in Gennep werden van de klei gebakken in ovens op beide oevers van de Maas(3, p52). Het werk aan de brug schoot niet erg op en daarom werd in augustus 1871 de Engelse aannemer Sharpe c.s. terzijde geschoven.
Op 24 mei 1873 was de brug dan toch gereed. Op 24 mei werd de brug beproefd: vijf locomotieven werden op de brug gezet om de sterkte te testen. De test slaagde. De officiële goedkeuring kwam merkwaardig genoeg pas op 9 augustus, toen de brug al weken in gebruik was(3, p59). Ondanks de succesvolle test was de snelheid tot aan 1911 begrensd op 30 kilometer per uur(1, p68).
Verhoging
Meteen na de opening was Venlo niet blij met de brug: hij zou te laag zijn om grote schepen door te laten, die onder andere katoen van Rotterdam naar Venlo brachten. Ook was men bang dat Gennep een haven aan zou leggen en daarmee verkeer van Venlo af zou romen. Na veel politiek geharrewar rapporteerde Waterstaat dat alle commotie veroorzaakt werd door één bedrijf uit Venlo en hakte de minister de knoop door: de brug bleef liggen(1, p67). In 1930/31 werd de brug alsnog verhoogd met meer dan 2,5 meter(3, p61). Tegenwoordig is nog te zien dat de pijlers ooit zijn verhoogd.
1940-1945: Maasbrug in de oorlog
De Maas is een belangrijke verdedigingslinie tussen Duitsland en Nederland. Om een oprukkend leger te houden, was in de middenpijler een mijnkamer gebouwd. Beide opritten werden vanaf de mobilisatie in 1939 permanent bewaakt door de Marechaussee. Ook sloot een sterk stalen hek de oostelijke oprit af. De mijnen moesten bediend worden door een militair in het midden van de brug, die de lont aan moest steken. Op 10 mei 1940 liepen in Nederlandse uniformen gestoken Duitse soldaten de brug op en overmeesterden de Marechaussees. Hierna reden een pantsertrein en een goederentrein met Duitse soldaten de brug over, richting de Peel-Raamstelling. Voor meer informatie over de pantsertrein, zie de Aspergeversperring bij Mill. De Maasbrug werd meteen voorzien van planken, zodat tanks en andere voertuigen de Maas over konden steken. Naast de onbeschadigde Maasbrug bouwden de Duitsers nog een pontonbrug bij het Oeffeltse veerhuis(4).
Op 18 september 1944 voltooiden de Duitsers wat de Nederlanders niet gelukt was: ze bliezen de brug op om de oprukkende geallieerden tegen te houden(5).
Op 12 februari 1945 werd Gennep door de geallieerden veroverd op de Duitsers. De Britse genie legde een ponton(1, p239)/bailey(4)brug aan over de Maas ter hoogte van het veerhuis. Al vrij snel daarna werd begonnen met de aanleg van een noodbrug op de pijlers van de NBDS-brug. De noodspoorbrug was in 33 dagen klaar: op 1 april werd hij in gebruik genomen.
Na de oorlog
Deze noodspoorbrug moest op den duur vervangen worden, maar een permanente brug zou duur zijn. Daarom werd er overwogen de Hawkins link permanent te maken, waarbij de Maasbrug in onbruik zou raken. Deze brug zou in dat geval gesloopt moeten worden, wat ook weer duur zou zijn. Daarom werd in 1950 de noodbrug vervangen door een tweedehands stalen brug, afkomstig van de IJsselbrug in Zutphen(1, p239). Deze brug had echter te weinig delen, waardoor twee stukken in Gennep overbrugd werden met simpele staalconstructies. Hierover mocht met een snelheid van slechts 5 km/h gereden worden (foto). In 1955 werd er, naast de spoorbrug, een verkeersbrug op de noordelijke helft van de pijlers gebouwd(1, p244).
Einde van de spoorbrug
De spoorbrug is in dienst geweest tot op 24 mei 1971, toen het verkeer erover vanwege de slechte staat stilgelegd moest worden(1, p239). Op 22 februari reed een carnavaleske trein, de Leutexpres, tot voor de brug aan Oeffeltse zijde, maar mocht er niet meer overheen. De inzittenden werden met een kermistreintje naar Gennep gebracht.
In 1974 viel dan eindelijk het doek en werd de stalen spoorbrug verwijderd.
Brugverlenging
Met de watersnood in juli 2021 werd het duidelijk dat de aanbruggen een flessenhals vormen in de Maas: de doorlaat aan de Oeffeltse zijde die sinds de aanleg van het Duits lijntje aanwezig is is niet voldoende om hogere waterstanden stroomopwaarts te voorkomen. Om dit te verhelpen is een verlenging van de verkeersbrug gepland, een afgraving van het talud van het Duits lijntje en een verdieping van de uiterwaarden(6). Het is te hopen dat de bestaande pijlers, inclusief de plaquette die herinnert aan het leggen van de eerste steen, behouden kunnen blijven.
De verkeersbrug is heden ten dage in gebruik voor auto's, fietsers en voetgangers en maakt deel uit van de N264. Aan de Brabantse zijde is een Limburgse vlag geschilderd, aan de Limburgse een Noord-Brabantse. Aan de breedte van de pijlers is nog goed te zien dat er nog een brug op de pijlers gelegen heeft. De kilometrering van de Maasbrug op deze site is de pijler in het midden van de Maas, geïnterpoleerd tussen de brughoofden.
Foto's en afbeeldingen bij Maasbrug
Foto's en afbeeldingen tussen Maasbrug en Gennep
Maasbrug, 1873 - heden, km 47,662
kaart
Maasbrug - Duits lijntje
 - leutexpress.png)
.png)
 - leutexpress.png)
