Een paar kilometer na Büderich en voor Wesel ligt de brug over de Rijn. De brug werd geopend op 21 december 1874(1), was 1950 meter lang en jarenlang de langste spoorbrug van Duitsland(2). De brug bestond uit stenen bogen met daartussen, over de zomerbedding van de Rijn, vijf stalen boogconstructies. Aan de Boxtelse zijde waren fortificaties aangebracht, omdat Wesel een garnizoensstad was. De brug is altijd dubbelsporig geweest(3, p213).
In 1914 werd in de brug een betonnen bunker gebouwd. Deze was 34 bij 11,5 meter en had muren van anderhalve meter dik(4). Deze bunker is heden ten dage nog redelijk onbeschadigd aanwezig (foto).
Na de Eerste Wereldoorlog, in 1918, wilden de geallieerden bij wijze van vergelding dat de Rijnbrug opgeblazen zou worden. Dankzij protesten van Nederland en de Duitse gebieden die hierdoor geïsoleerd zouden raken, is de brug uiteindelijk gespaard gebleven(3, p193).
In 1926-1927 werden de stalen boogconstructies vervangen door een stalen vakwerkbrug.
De brug werd aan het eind van de Tweede wereldoorlog, op 10 maart 1945(5), door de Duitsers opgeblazen om de oprukkende geallieerden tegen te houden. Om zelfs het opruimen te bemoeilijken, stond er boven een van de pijlers een locomotief; na het opblazen hingen de locmotief en tender eroverheen. Op de tender was niet zonder ironie "Räder müssen rollen für den Sieg!" (wielen moeten rollen voor de overwinning) geschilderd.
De geallieerden op hun beurt legden vanaf 25 maart in korte tijd twee noodbruggen aan en konden zo hun troepen de Rijn overzetten(6). Stroomafwaarts werd op 7 april 1:00 een spoorbrug geopend, de Major Robert A. Gouldin Bridge. De andere brug was voor wegverkeer en heette de Roosevelt Bridge.
Op 2 oktober 1945 begon men ze te vervangen door twee aan elkaar verbonden Baileybruggen: de Montgomery Bridge. Op 5 februari 1946 werd hij in gebruik genomen. Hij was vreselijk gammel en er was dan ook geen spoor op aangelegd. Op 18 juni 1953 werd de brug, nadat er een permanentere brug in Wesel was gebouwd, buiten gebruik genomen, waarna men op 10 augustus 1953 met de afbraak begon.
Aangezien de spoorbrug voor de oorlog al nauwelijks meer gebruikt werd, is hij niet meer hersteld. De pijlers in de rivier werden in 1968(2) weggehaald, zodat ze de scheepvaart niet meer zouden hinderen.
Tegenwoordig resten nog slechts de imposante ruïnes in de uiterwaarden van de Rijn. Aan de Boxtelse zijde staan nog een groot aantal stenen bogen overeind: slechts een is compleet ingestort en twee andere zijn nog maar half zo breed als oorspronkelijk. Toegang op de brug is niet toegestaan wegens instortingsgevaar, eronder lopen mag wel. Aan de Weselse zijde zijn de laagste bogen gesloopt voor een parkeergarage, die zelf alweer gesloten is. Dichter bij de rivier zijn in de bogen hangars gevestigd van een zweefvliegclub (foto). De pijler waar het eerste brugdeel op rustte is nu een uitzichtspunt (foto). Naast de brug loopt nog het oude havenspoor, waarover zo nu en dan ritten met historisch materieel plaatsvinden door het Historischer Schienenverkehr Wesel (link).
1 | Bord bij de brug |
2 | de.wikipedia.org, - |
3 | Vincent Freriks, Hans Schlieper: De Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij, De Vlissinger Postroute. ISBN 9789071513657, pagina's 193, 194, 195, 198, 202, 204, 213, 216, 245, 268 |
4 | www.oorlogsbeton.com, - |
5 | www.operation-veritable.com, - |
6 | www.wesel.de, -, -, - |
7 | Eigen collectie |
8 | Ingestorte boog |
9 | The Rochelle Leader, editie 1945-05-04 |
10 | NBDS gedenkboek |
11 | RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 944 |
12 | RW 0434 / Hansa Luftbild, Luftbildpläne 1:10.000 RW 0434, Nr. 4284 |
13 | www.youtube.com, - |
14 | De Locomotief, edities 10-06-1891, 08-07-1892, 13-06-1894, 17-06-1896 |
15 | nrwbahnarchiv.bplaced.net, -, - |
16 | 150 jaar op de rails, NVBS, H.G. Hesselink, pagina's 38, 40, 41, 47, 48, 49, 52 |
17 | Hans Schlieper, Vincent Freriks: Die Nordbrabant-Deutsche Eisenbahn: Boxteler Bahn. ISBN 9783937189796, pagina 88 |
18 | Gennep en de Noord-Brabants Duitse Spoorweg mij. - Een brok oude spoorwegromantiek, H.J. Donker, pagina 69 |
19 | Rolf Swoboda: Venloer Bahn, Haltern - Wesel - Venlo. ISBN 9783941712041, pagina 78 |
20 | Jürgen Becks, Stefan Ebenfeld: Eisenbahnen am Niederrhein. ISBN 3924380759, pagina 165 |
21 | Het Nieuws van den Dag, editie 21-8-1909 |
22 | Algemeen Handelsblad, editie 2-1-1915 |
23 | Rotterdamsch Nieuwsblad, editie 09-08-1918 |
24 | C. Huurman: Het Spoorwegbedrijf In Oorlogstijd, 1939-'45. ISBN 9789071513404, pagina's 160, 230 |
25 | history.army.mil, - |