Station Boxtel is een station in Noord-Brabant. Het station ligt aan de spoorlijnen Breda - Maastricht en Utrecht - Boxtel en was het beginpunt van de spoorlijn Boxtel - Wesel, het Duits Lijntje.
In 1860 trad het kabinet-Van Hall/Van Heemstra aan, dat besloot om een tiental spoorlijnen in Nederland aan te leggen op kosten van de staat. Zo zou als eerste de spoorlijn Breda - Maastricht (Staatslijn E) aangelegd worden, waarna ook de spoorlijn Utrecht - Boxtel (Staatslijn H) aangelegd zou worden. De kortste route (Breda -) Tilburg - Eindhoven (- Maastricht) loopt niet langs Boxtel maar langs Oirschot, en het zou voor de hand liggen om deze spoorlijn bij Oirshot te bouwen. Waarschijnlijk is voor Boxtel gekozen omdat de route langs Oirschot te dicht bij de Belgische grens ligt.
Het eerste stationsgebouw is geopend op 1 mei 1865, tegelijk met het baanvak tussen Tilburg en Boxtel. Dit eerste stationsgebouw was een standaardstation 4e klasse. Dit type station was bedoeld voor kleine, onbelangrijke plaatsen. Het standaardstation SS vierde klasse bestond uit een rechthoekig gebouw van twee verdiepingen. De zijgevels en het middendeel hadden puntgevels. In het middendeel bevonden zich drie rondboogvensters. Er zijn 15 van deze stationnetjes gebouwd, 7 zijn er nog aanwezig, waaronder een in Oisterwijk.
In 1868-1870 werd ook de spoorlijn Utrecht - Boxtel voltooid, zodat Boxtel een echt spoorwegknooppunt werd. Daar kwam in 1873 ook nog het Duits lijntje bij, waarmee Boxtel ook een internationale spoorverbinding kreeg.
Het kleine stationsgebouwtje was natuurlijk veel te klein voor dit knooppunt van vier sporen, dus al in 1875 werd het 9-jaar-oude stationnetje vervangen door een groter gebouw, dat 128 jaar dienst gedaan heeft.
Het station werd op een zeker moment een eilandstation, doordat men ook sporen aan de voorzijde van het stationsgebouw aanlegde. In 1890 is het station verbouwd door de linkerzijde te verlengen.
Op 24 september 1895 om 5:30 vond een klein ongeval plaats op het station: een rangeerlocomotief van de NBDS reed tegen een gereedstaande personentrein aan, waardoor de locomotief en twee wagons van de personentrein naar Goch ontspoorden. Er raakte niemand gewond.(1, e27-09-1895).
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was station Boxtel een belangrijk knooppunt voor het Duitse leger dat haar front via Boxtel bevoorraadde. De Engelsen bombardeerden het station op 23 mei 1940 om de toevoerlijnen van de Duitsers af te snijden(2, p227). Het stationsgebouw en het emplacement werden nauwelijks beschadigd, wel werden gebouwen in de buurt geraakt, waaronder het Hotel van Boxtel. Aan het eind van de oorlog, in september 1944, werden door de Duitsers verscheidene vernielingen aangericht: 85 wissels, een pompstation, vier waterkolommen, de locomotievenloods (opgeblazen), twee draaischijven, de drie seinhuizen (T, I en II), de beveiligingsinstallatie, een goederenloods (in brand gestoken), vier locomotieven en 15 wagons(3, p478).
Ten behoeve van de spoorverdubbeling van twee naar vier sporen tussen Boxtel en Eindhoven werd in 1998 het gebouw gesloopt. De dragers van de perronkappen, oorspronkelijk afkomstig uit Vlissingen, bevinden zich thans in het Spoorwegmuseum te Utrecht. Na de sloop werd een nieuw station gebouwd met twee eilandperrons, verbonden door een glazen loopbrug over de sporen. Dit station werd geopend in 2000. In 2014 werd het station verkleind door de voorgevel naar binnen te verplaatsen.
In 2005 kondigde Prorail aan de aansluitwissel onklaar te gaan maken, waardoor het Duits lijntje niet meer bereikbaar zou zijn voor treinen. Om dit niet ongemerkt voorbij te laten gaan, pendelden er op tweede Paasdag 2005 voor de laatste maal twee treinen over het Duits lijntje van Boxtel naar Veghel: de Doornroosjeritten. Een van de treinen was een stoomtrein van de Veluwsche Stoomtrein Maatschappij, de andere een diesellightrail van Synthus. In mei 2005 haalde Prorail het puntstuk van de wissel weg(4).
In mei 2019 werd het puntstuk tijdelijk teruggeplaatst, en een stuk weer berijdbaar gemaakt. Bij de Oirschotseweg werd ballast geladen voor spooronderhoud aan de lijn Boxtel - Eindhoven.
2 (p) | 7:15 → Goch (9:17) |
4 (p) | 13:35 → Goch (15:38) |
6 (p)* | 17:40 → Goch (20:03) |
8 (p) | 22:05 → Gennep (23:38) |
2 (p) | 6:46 → Goch (8:09) |
4 (p) | 11:38 → Goch (14:05) |
6 (p) | 17:32 → Goch (19:02) |
8 (p) | 19:39 → Goch (21:20) |
n1 (p) | 6:23 → Wesel (10:30) |
n2 (p) | 8:20 → Goch (11:40) |
n3 (p) | 11:00 → Wesel (13:52) |
n5 (p) | 17:32 → Wesel (20:20) |
2 (p) | 6:25 → Wesel (10:30) |
6 (p) | 11:25 → Wesel (15:40) |
10 (p) | 17:32 → Wesel (20:20) |
?1 (p) | 6:20 → Wesel (10:02) |
?3 (p) | 10:17 → Wesel (12:23) |
?5 (p) | 10:41 → Wesel (14:19) |
?7 (p) | 13:25 → Wesel (21:43) |
?9 (p) | 17:52 → Wesel (20:32) |
?11 (p) | 19:49 → Gennep (21:29) |
2 (p) | 5:55 → Wesel (9:52) |
4 (p)* | 8:10 → Wesel (19:28) |
8 (p) | 10:13 → Wesel (12:26) |
6 (p)* | 11:13 → Wesel (14:25) |
10 (p) | 17:46 → Wesel (20:32) |
12 (p) | 19:35 → Wesel (21:30) |
16 (p) | 19:40 → Gennep (21:11) |
2A (p) | 7:20 → Gennep (8:56) |
6 (p) | 9:40 → Wesel (13:21) |
16 (p)* | 14:00 → Goch (17:08) |
10 (p) | 17:15 → Wesel (20:43) |
12 (p) | 19:36 → Wesel (22:35) |
2 (p) | 5:40 → Wesel (10:23) |
8 (p)* | 9:16 → Wesel (12:08) |
6 (p) | 9:35 → Wesel (13:47) |
16 (p)* | 11:35 → Goch (15:26) |
10 (p) | 17:08 → Wesel (21:09) |
12 (p)* | 19:30 → Wesel (22:23) |
4 (p) | 5:33 → Wesel (10:18) |
84 (p)* | 7:15 → Wesel (10:28) |
6 (p) | 9:29 → Wesel (13:47) |
8 (p) | 11:35 → Wesel (17:52) |
10 (p) | 17:08 → Wesel (21:15) |
86 (p) | 19:30 → Wesel (22:31) |
12 (p) | 20:05 → Gennep (21:34) |
4 (p)* | 5:24 → Wesel (10:08) |
D84a (p)* | 7:08 → Goch (9:13) |
D84b (p)* | 7:21 → Wesel (10:31) |
106 (p) | 7:26 → Veghel (8:01) |
6 (p)* | 9:29 → Wesel (13:53) |
8 (p)* | 11:35 → Wesel (17:52) |
108 (p) | 14:05 → Uden (14:45) |
10 (p)* | 17:02 → Wesel (21:30) |
12 (p) | 20:00 → Gennep (21:30) |
86 (p)* | 20:53 → Wesel (23:47) |
4 (p) | 5:24 → Wesel (10:04) |
D84a (p) | 7:08 → Wesel (10:15) |
D193 (p) | 7:21 → Wesel (11:08) |
84c (p)* | 8:35 → Wesel (11:47) |
6 (p) | 9:25 → Wesel (13:53) |
8 (p) | 11:35 → Wesel (17:27) |
14 (p) | 15:17 → Wesel (18:25) |
10 (p) | 17:06 → Wesel (21:30) |
12 (p) | 20:13 → Gennep (21:43) |
86 (p) | 20:53 → Wesel (23:47) |
4 (p) | 5:44 → Wesel (10:10) |
120 (p) | 7:10 → Veghel (7:36) |
d172 (p) | 7:26 → Goch (9:07) |
d184 (p)* | 7:40 → Wesel (10:29) |
d193 (p) | 7:40 → Wesel (11:10) |
6 (p) | 9:43 → Wesel (13:57) |
8 (p&g) | 11:55 → Wesel (17:43) |
122 (p) | 14:30 → Uden (15:10) |
14 (p) | 15:46 → Wesel (18:21) |
10 (p) | 17:26 → Wesel (21:30) |
12 (p) | 20:23 → Gennep (21:40) |
d86 (p) | 21:04 → Wesel (23:49) |
d186 (p)* | 21:15 → Wesel (0:00 +1) |
14 (p)* | 5:22 → Gennep (6:42) |
D172 | 6:09 → Barmen-Rittershausen (10:34) / Basel Badischer Bhf. (19:01) / Ulm (19:05) / Trieste (9:01 +1) |
D115 | 6:30 → Essen (10:23) / Altona Hbf. (15:10) / Berlin Ost (17:09) / Wien (7:22 +1) |
4 (p) | 7:12 → Goch (9:49) |
D128 | 8:22 → Vlissingen (10:20) |
D85 | 8:47 → Vlissingen (10:45) |
6 (p) | 9:32 → Wesel (13:50) |
32 | 10:05 → Hagen (14:58) |
8 (p) | 11:55 → Wesel (17:45) |
199 | 15:40 → Altona Hbf. (0:30 +1) |
10 (p) | 17:20 → Wesel (21:34) |
196 | 17:33 → Brussel-Noord (19:53) |
12 (p) | 20:23 → Gennep (21:39) |
D86 | 21:01 → Nürnberg (11:27 +1) / Wien (21:36 +1) |
D129 | 21:12 → Altona Hbf. (6:50 +1) / Berlin Ost (8:12 +1) |
D116 | 21:43 → Vlissingen (23:38) |
D171 | 21:57 → Vlissingen (23:52) |
4 (p) | 8:22 → Goch (11:23) |
8 (p) | 12:00 → Goch (14:54) |
10 (p) | 17:14 → Goch (19:59) |
12 (p) | 20:00 → Gennep (21:24) |
86 (p)* | 21:55 → Goch (0:19 +1) |
4 (p) | 5:38 → Wesel (10:28) |
4a (p) | 7:10 → Gennep (8:40) |
6a (p) | 10:10 → Gennep (11:36) |
8a (p) | 14:13 → Goch (17:20) |
10a (p) | 18:35 → Gennep (20:01) |
129 (p)* | 20:28 → Goch (22:30) |
4 (p) | 5:38 → Wesel (10:28) |
4a (p) | 7:10 → Gennep (8:40) |
6a (p) | 10:10 → Gennep (11:36) |
8a (p) | 14:13 → Goch (17:20) |
10a (p) | 18:35 → Gennep (20:01) |
129 (p)* | 20:28 → Goch (22:30) |
1159 (p)* | 6:13 → Gennep (7:40) |
1163 (p) | 10:32 → Gennep (12:01) |
1165z (p)* | 14:45 → Gennep (16:17) |
1165 (p)* | 15:48 → Gennep (17:29) |
1169 (p) | 21:09 → Gennep (22:44) |
677 (p)* | 6:03 → Kruispunt Beugen (7:21) |
681 (p) | 9:12 → Gennep (10:46) |
691 (p)* | 15:42 → Gennep (17:21) |
695 (p)* | 19:41 → Gennep (21:05) |
697 (p) | 21:37 → Gennep (23:01) |
677w (p)* | 6:03 → Gennep (7:32) |
681 (p) | 9:12 → Gennep (10:46) |
691 (p)* | 15:42 → Gennep (17:21) |
695 (p)* | 19:41 → Gennep (21:05) |
697 (p) | 21:37 → Gennep (23:01) |
677w (p)* | 6:01 → Gennep (7:28) |
681 (p) | 9:12 → Gennep (10:46) |
691 (p)* | 15:35 → Gennep (17:19) |
695 (p)* | 19:41 → Gennep (21:05) |
697 (p) | 21:37 → Gennep (23:01) |
3677w (p)* | 6:01 → Gennep (7:39) |
3681 (p) | 9:12 → Gennep (10:52) |
3691 (p) | 15:35 → Gennep (17:36) |
3695 (p)* | 19:41 → Gennep (21:16) |
3697 (p) | 21:37 → Gennep (23:12) |
3677 (p)* | 6:15 → Gennep (7:23) |
3681 (p) | 9:35 → Gennep (10:44) |
3691 (p) | 16:12 → Gennep (17:21) |
3695 (p)* | 19:55 → Gennep (20:59) |
3697 (p) | 21:39 → Gennep (22:44) |
3677 (p)* | 6:17 → Gennep (7:23) |
3679 (p) | 9:32 → Gennep (10:47) |
3691w (p)* | 15:40 → Gennep (16:51) |
3691z (p)* | 15:40 → Gennep (16:42) |
3695 (p)* | 20:21 → Gennep (21:34) |
3697 (p) | 21:58 → Gennep (23:05) |
3677 (p)* | 6:17 → Gennep (7:23) |
3679 (p) | 9:33 → Gennep (10:47) |
3691 (p)* | 15:41 → Gennep (16:51) |
3691 (p)* | 15:41 → Gennep (16:42) |
3695 (p)* | 20:22 → Gennep (21:34) |
3697 (p) | 21:59 → Gennep (23:05) |
3677 (p)* | 6:17 → Gennep (7:23) |
3691w (p)* | 15:41 → Gennep (16:51) |
3691z (p)* | 15:41 → Gennep (16:42) |
3695 (p) | 20:22 → Gennep (21:34) |
3697 (p) | 21:59 → Gennep (23:05) |
3697 (p) | 21:59 → Gennep (23:05) |
3677 (p) | 7:57 → Gennep (9:28) |
3679 (p) | 12:20 → Gennep (13:41) |
3681 (p) | 16:08 → Gennep (17:38) |
3683 (p) | 20:09 → Gennep (21:31) |
3677 (p) | 7:57 → Gennep (9:28) |
3697 (p) | 12:20 → Gennep (13:41) |
3681 (p) | 16:08 → Gennep (17:38) |
3683 (p) | 20:09 → Gennep (21:31) |
3677 (p) | 9:40 → Gennep (11:03) |
3681 (p) | 15:50 → Gennep (17:25) |
3683 (p) | 20:09 → Gennep (21:31) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:22) |
3681 (p) | 15:40 → Gennep (17:30) |
3683 (p) | 20:10 → Gennep (21:37) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:23) |
3681 (p) | 15:47 → Gennep (17:33) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (21:58) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:23) |
3681 (p) | 15:47 → Gennep (17:33) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (21:58) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:23) |
3681 (p) | 15:48 → Gennep (17:33) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (21:58) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:22) |
3681 (p) | 15:48 → Gennep (17:30) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (21:56) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:30) |
3681 (p) | 15:48 → Gennep (17:32) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (22:07) |
6002 (g) | 2:54 → Hassum (5:07) |
11150 (g) | 5:34 → Hassum (8:31) |
3677 (p) | 9:55 → Gennep (11:30) |
5815 (g) | 10:09 → Uden (12:23) |
5839 (g) | 10:55 → Schijndel (11:19) |
11154 (g) | 12:44 → Hassum (14:56) |
3681 (p) | 15:48 → Gennep (17:32) |
3683 (p) | 20:30 → Gennep (22:07) |
5817 (p&g) | 5:42 → Kruispunt Beugen (6:59) |
5815 (p&g) | 12:00 → Uden (15:15) |
5821 (p&g)* | 12:57 → Gennep (16:04) |
5821 (p&g)* | 12:57 → Gennep (16:04) |
3665 (p) | 6:50 → Uden (7:30) |
3675 (p) | 16:10 → Uden (16:50) |
3665 (p) | 6:50 → Uden (7:30) |
3675 (p) | 16:10 → Uden (16:50) |
3665 (p) | 6:28 → Mill (7:18) |
3675 (p) | 15:55 → Mill (16:45) |
3665 (p) | 6:28 → Mill (7:18) |
3675 (p) | 15:55 → Mill (16:45) |
5817 (p&g)* | 7:45 → Kruispunt Beugen (9:40) |
5815 (p&g)* | 11:55 → Uden (14:40) |
3665 (p) | 7:20 → Veghel (7:45) |
5817 (p&g)* | 10:17 → Gennep (13:29) |
3671 (p) | 11:40 → Veghel (12:05) |
5815 (g)* | 11:55 → Uden (14:41) |
3675 (p) | 16:30 → Veghel (16:55) |
3665 (p) | 7:25 → Veghel (7:49) |
3671 (p) | 11:50 → Veghel (12:15) |
3675 (p) | 16:30 → Veghel (16:55) |
3677 (p) | 19:55 → Veghel (20:20) |
3665 (p) | 7:25 → Veghel (7:49) |
3671 (p) | 11:50 → Veghel (12:15) |
3675 (p) | 16:25 → Veghel (16:50) |
3677 (p) | 19:55 → Veghel (20:20) |
3633 (p)* | 7:15 → Veghel (7:37) |
3635 (p)* | 7:26 → Veghel (7:48) |
3637 (p) | 9:27 → Uden (9:57) |
5815 (g) | 11:45 → Uden (14:30) |
3641 (p)* | 13:27 → Uden (13:57) |
3643 (p)* | 13:50 → Uden (14:20) |
3645w (p)* | 16:20 → Uden (16:50) |
3645z (p)* | 17:27 → Uden (17:57) |
3647 (p) | 19:50 → Uden (20:20) |
5815 (g) | 10:20 → Gennep (12:16) |
5777 (g) | 12:16 → Uden (14:50) |
3665 (p) | 7:08 → Veghel (7:30) |
3669 (p) | 9:10 → Uden (9:40) |
3673 (p) | 13:10 → Uden (13:40) |
3677 (p)* | 16:42 → Veghel (17:02) |
3681z (p)* | 17:10 → Uden (17:40) |
3681w (p)* | 18:10 → Uden (18:40) |
3685 (p) | 20:15 → Uden (20:45) |
6515 (g) | 9:26 → Gennep (13:22) |
6735 (g) | 10:37 → Schijndel (11:06) |
731555 (g) | 8:23 → Mill (13:09) |
1 | Nieuwsblad van het Noorden, editie 27-09-1895 |
2 | Vincent Freriks, Hans Schlieper: De Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatschappij, De Vlissinger Postroute. ISBN 9789071513657, pagina's 31, 194, 195, 198, 227, 244, 246, 268 |
3 | C. Huurman: Het Spoorwegbedrijf In Oorlogstijd, 1939-'45. ISBN 9789071513404, pagina's 22, 29, 75, 82, 90, 94, 149, 160, 168, 313, 316, 319, 321, 333, 401, 467, 468, 474, 478 |
4 | nl.wikipedia.org, -, -, - |
5 | Jan Peijnenburg |
6 | www.stationsweb.nl, - |
7 | Eigen collectie |
8 | www.brabant.nl, - |
9 | Nieuwe Tilburgsche Courant, edities 23-1-1898, 26-3-1904 |
10 | NBDS gedenkboek |
11 | Hans Schlieper: NBDS: Die Geschichte der Bahngesellschaft und ihrer Strecke. CD-ROM |
12 | Sjak Doms |
13 | www.sporenplan.nl, - |
14 | josmandos.nl, - |
15 | commons.wikimedia.org, - |
16 | www.panoramio.com, - |
17 | www.josmandos.nl, -, -, -, - |
18 | Peter Schoeber |
19 | Film Leutexpress 1966 |
20 | Bert van T Ende |
21 | Peter Schoeber |
22 | Heimatverein Goch |
23 | Michel van den Bosch |
24 | www.filmenfotobank-nb.nl, - |
25 | www.beeldbankboxtel.nl, - |
26 | www.flickr.com, - |
27 | www.bhic.nl, - |
28 | Rene Mastenbroek |
29 | Tilburgsche Courant, edities 20-1-1881, 4-11-1886, 9-11-1893, 30-7-1903 |
30 | Het Volk, editie 3-10-1903 |
31 | Nieuwe Venlosche courant, edities 19-01-1909, 19-01-1911, 21-02-1911 |
32 | Kieslijst zieken- en ondersteuningsfonds |
33 | Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad, editie 05-03-1964 |
34 | Boxmeers Weekblad, editie 17-1-1925 |
35 | De Echo, editie 1-4-1931 |
36 | De Locomotief, edities 10-06-1891, 08-07-1892, 13-06-1894, 17-06-1896, 15-08-1900 |
37 | Jürgen Becks, Stefan Ebenfeld: Eisenbahnen am Niederrhein. ISBN 3924380759, pagina's 165, 207, 208, 209 |
38 | Gedenkschrift Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorwegmaatschappij en Spoormonument Lok 94 te Gennep, Wiel van Dinther |
39 | Hans Schlieper, Vincent Freriks: Die Nordbrabant-Deutsche Eisenbahn: Boxteler Bahn. ISBN 9783937189796, pagina's 88, 128, 186, 226 |
40 | Problemen moeten worden opgelost, H.G. Hesselink, pagina 22 |
41 | 150 jaar op de rails, NVBS, H.G. Hesselink, pagina's 38, 40, 41, 46, 47, 48, 49, 52 |
42 | H. Waldorp, J.G.C. van de Meene. Locomotiefloodsen en tractieterreinen in Nederland 1839-1958, pagina 62 |
43 | Gennep en de Noord-Brabants Duitse Spoorweg mij. - Een brok oude spoorwegromantiek, H.J. Donker, pagina 69 |
44 | De Tijd, editie 7-9-1939 |
45 | Wiel van Dinther: Noord-Brabantsch-Duitsche-Spoorweg-Maatschappij en Gennep. ISBN 9789070336707, pagina 203 |
46 | Rotterdamsch Nieuwsblad, editie 09-08-1918 |
47 | Dienstregelingencollectie Jan Peijnenburg |
48 | En toen waren ze weg - Jodenvervolging in een Noord-Limburgs stadje. Harrie-Jan Metselaars |
49 | Klein in een wereldoorlog, Gerard van Asseldonk e.a., pagina 78 |
50 | Het Utrechts Archief, stuk t942i215 |
51 | Brabants Centrum, editie 13-3-2014 |
52 | Eigen waarneming |
53 | meierijstad.nieuws.nl, - |